نقد ساختی-صوری موسیقی درونی در شعر ابن فارض

نویسندگان

مجید صالح بک

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه علامه طباطبایی کبری راستگو

دانشجوی دکترای گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

نقد ادبی در مسیر رو به پیشرفت خود،  با رویکردهای متعددی مواجه شد؛ این رویکردها با نگاه بلاغی، اجتماعی و روانشناسی و با چارچوبی بافت محور آغاز و تا رویکرد ساختارگرائی و پساساختارگرائی نظیر:  نشانه شناسی و ساختارشکنی و ... با چارچوب فرامتنی امتداد یافت. اما ساختارگرائی،  یکی از مهم ترین رویکردهای توصیفی نقد ادبی است که ناقد در آن،  به دور از هرگونه متعلقات خارجی تنها به ساختار متن و سطوح مختلف آن نظیر: سطح آوائی، ساختاری، و معنائی و نیز تعیین تقابلات دوگانه میان واژه ها رو می کند چه این تقابلات،  نوعی تضاد و جدائی را سبب می شوند که ادیب واجد آن در میان دو جهان متضاد است. با این مقدمه، مقاله حاضر برآن ا ست تا ساختار موسیقائی درونی شعر ابن فارض را در پرتو ساختارگرائی صورت گرای ادبی بررسی کرده و از نیروی تلقینی آن پرده بردارد. موسیقی درونی شعر ابن فارض، در صنعت تکرار، خوشه های صوتی/ هم صدائی، و تقابل های دوگانه و قابلیت بیانی این تقابلات در تصویر عواطف شاعر نمود یافته است. در گردآوری این مقاله،  از روش استقرائی،  و مطالعات کتابخانه ای و مستندات استفاده شده است. ماحصل این خوانش، آن است که ساختار موسیقائی با نگرش درونی شاعر هماهنگ می باشد. این هماهنگی،  در تکرار واج ها همراه با صفات و مخارج حروف شان نمایان شده تا بیانگر معانی پنهان در شخصیت شاعر باشد. جملات نیز، علیرغم ساختارهای مختلف خود، از طریق تکرار بعضی از حروف و کلمات با ژرف ساخت متن انسجام یافته است. هم چنین، تقابلات دوگانه برخی واژه ها در اغلب انفاس شعری شاعر کاملا مشهود است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی تطبیقی بادة عرفانی در شعر حافظ و ابن فارض

چکیده باده­­سرایی یکی از غرض­های برجستۀ شعر غنایی به شمار می­آید که در ادبیّات پارسی و عربی از جایگاه ویژه­ای برخوردار بوده است. همین توجّه و اهمیّت به این مسأله، سبب پدید آمدن دو گونة ادبی در ادبیّات آنها شده که در ادب پارسی «ساقی­نامه» و در ادبیّات عرب «خمریات» نام گرفته است. در این غرض شعری، «شراب» در مفهوم اولیه خود، همان بادۀ انگوری و زمینی است؛ اما در مفهوم ثانویه، به نمادی معنوی برای بیان حا...

متن کامل

عشق و مستی در شعر ابن فارض و حافظ

ابن­فارض و حافظ در فرهنگ مصر و ایران جایگاهی مشابه دارند. ویژگی‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی روزگارشان همانند بوده است. هر دو به مشرب عشق ومستی و نیز اندیشه‌های وحدت‌ِوجودی ابن عربی متمایل بودند. در نقد فرد و اجتماع کوشیده و شیوه‌ای ملامتی داشته‌اند و.... این همدلی‌ها، همزبانی حافظ با ابن فارض را در ابعاد فکری-ادبی به دنبال داشته است.  ازجمله، چنان که از قراین برمی‌آید ابن فارض و حافظ، جهان بینی،...

متن کامل

عشق و مستی در شعر ابن فارض و حافظ

ابن­فارض و حافظ در فرهنگ مصر و ایران جایگاهی مشابه دارند. ویژگی های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی روزگارشان همانند بوده است. هر دو به مشرب عشق ومستی و نیز اندیشه های وحدت ِوجودی ابن عربی متمایل بودند. در نقد فرد و اجتماع کوشیده و شیوه ای ملامتی داشته اند و.... این همدلی ها، همزبانی حافظ با ابن فارض را در ابعاد فکری-ادبی به دنبال داشته است.  ازجمله، چنان که از قراین برمی آید ابن فارض و حافظ، جهان بینی، ...

متن کامل

ابن فارض و معرفت عاشقانه

آثار عرفای بزرگ اسلامی بیانگراین حقیقت می باشد که دو عنصر محبت و معرفت نقشمهمی هم در شکل گیری و هم در مرزبندی این آثار وزین داشته اند . هرچند کمتر عارفییافت می شود که آثارش از این دو عنصر مهم بی بهره باشد لیکن طایفه ای از عرفایاسلامی بیشتر معرفت گرا می باشند و عنصر معرفت در آثارشان نمود بیشتری دارد وطایفه ای دیگر محبت گرا می باشند و عنصر محبت و عشق در آثارشان جلوه ی بیشتری دارد .ابن فارض مصری 6...

متن کامل

تراسل حواس در اشعار ابن فارض

در فایل اصل مقاله موجود است.

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
دراسات فی العلوم الانسانیه

جلد ۲۰، شماره ۲، صفحات ۸۳-۱۰۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023